Je moet visie hebben, targets kunnen stellen, processen optimaliseren, goed plannen en organiseren én mensen leiden, motiveren, coachen en corrigeren …
Je wilt de beste mensen in je team en het beste uit hen halen.
Goede leiders hebben sterke intrapersoonlijke kwaliteiten (persoonlijk leiderschap). Ze weten wie ze zijn en wat ze willen en kunnen daar ook concrete acties aan verbinden.
Zij:
- hebben zelfkennis en een gevalideerd zelfbeeld – ze weten waar hun sterktes en zwaktes liggen;
- gaan slim om met hun tijd en kunnen goed prioriteren;
- zijn gemotiveerd en nemen initiatief en verantwoordelijkheid;
- houden zichzelf scherp door bezig te zijn met hun eigen ontwikkeling;
- kunnen effectief omgaan met stress en werkdruk;
- zijn flexibel en beschikken over verandervermogen.
Sterke leiders hebben goede interpersoonlijke kwaliteiten; ze hebben uitstekende sociale vaardigheden. Ze zijn goed in relaties bouwen en ontwikkelen, op allerlei niveaus, zowel binnen de organisatie als daarbuiten.
Zij:
- kunnen relaties bouwen en vertrouwen creëren;
- ze kunnen met veel verschillende mensen samenwerken;
- zijn communicatief sterk;
- kunnen mensen inspireren, motiveren en coachen;
- stimuleren persoonlijk leiderschap en eigenaarschap;
- kunnen delegeren;
- zijn duidelijk;
- kunnen goed feedback geven en ontvangen;
- helpen anderen hun verandervermogen te vergroten.
Sterke leiders kijken naar buiten, naar de omgeving. Ze staan continu in verbinding met de buitenwereld, zitten niet in een ivoren toren en hebben overal verbindingen. Ze:
- houden voeling met wat er in de wereld gebeurt, met concurrenten en partners en met de markt;
- zien kansen en bedreigingen en vertalen deze in een strategische visie;
- zien belangen van verschillende stakeholders en kunnen zich goed bewegen in politieke situaties;
- zetten de koers uit en betrekken partijen die hierbij nodig zijn;
- kunnen hun organisatie of team vertegenwoordigen in een bredere context;
- zijn vaardig in systeemdenken.
Hoe kan je leiderschap ontwikkelen?
Net als ik concludeer je waarschijnlijk al dat het geen zin heeft om in het algemeen te gaan werken aan het versterken van “je leiderschap”. Er zijn eenvoudigweg te veel competenties om allemaal tegelijk aan te werken. Bovenstaande lijst is bovendien nog niet eens uitputtend.
Het is dus zaak om te focussen en de leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen die voor jou op dit moment in jouw functie het belangrijkst zijn. Want de ene leider is de andere niet. En de ene organisatie is de andere niet.
Leiderschapskwaliteiten ontwikkelen begint met persoonlijk leiderschap ontwikkelen
Wél is het belangrijk om je te realiseren dat de eerdergenoemde lijsten met kwaliteiten in een logische volgorde staan. De basis van het ontwikkelen van alle andere leiderschapscompetenties ligt in het ontwikkelen van je intrapersoonlijke competenties – je persoonlijk leiderschap.
Als je wilt werken aan jouw groei als leider, dan wil je om te beginnen je eigen sterktes en zwaktes scherp in beeld krijgen en je wil je eigen ontwikkeling hoog op de prioriteitenlijst kunnen zetten. Dat vraagt dus iets van je vermogen tot zelfreflectie en zelfmanagement. Je kijkt kritisch naar de effectiviteit van je eigen gedrag en je onderzoekt de mentale processen die daaraan ten grondslag liggen, zoals je overtuigingen, je waarden en je houding. En je toetst je zelfbeeld door feedback te vragen aan je omgeving, want vaak zien anderen dingen die jij over het hoofd ziet (en dat kan zowel gaan over zwakke kanten als over sterke kanten.) Een bijkomend voordeel als je pro-actief verantwoordelijkheid neemt voor je eigen ontwikkeling, is dat je daarmee ook meteen een voorbeeld bent voor anderen!
Als leider ben je jouw eigen instrument. En dat wil je dus scherp houden. Daarom wil je je als leider blijven ontwikkelen. Hoe je dat precies aanpakt, is best nog wel even een zoektocht. Het staat in relatie tot jouw dagelijkse werk. Waarbij je ook wilt kijken naar hoe de benodigde leiderschapskwaliteiten aansluiten bij jouw karaktereigenschappen en jouw sterke punten (jouw persoonlijke gebruiksaanwijzing).